همدلی و مازندرانی های مهربان

همدلی و مازندرانی های مهربان

ورود به دنیای جدید تکنولوژی که همه ی زندگی و محیط اطراف ما را احاطه کرده است، شیوه‌ های زندگی درون خانوادگی را نیز دستخوش تغییر نموده است، به طوری که بسیاری از افراد خانواده را با وجود تواناییی های مختلف در رویارویی با مسایل و مشکل‌های روزمره آسیب‌پذیر نموده است. اگر برنامه‌های حمایتی و پشتیبانی کننده‌ای در درون خانواده نباشد که بتواند در شرایط بحرانی و آسیب‌پذیری افراد خانواده را از فشارهای روانی وارده برهاند، ممکن است آنان را در مراحل تصمیم‌گیری دچار اشتباه‌های غیر قابل جبران نماید.
از این نظر همدلی یک عمل لازم حمایتی برای افراد خانواده محسوب می شود که به افراد درون خانواده کمک می‌کند تا مرحله‌های بحرانی زندگی را به‌ خوبی پشت سر بگذارد. وقتی دلمان به حال کسی می سوزد، نسبت به احساس‌های او همدردی می‌کنیم ولی بایستی توجه داشت که دلسوزی و ترحم به افراد دیگر همدلی محسوب نمی شود. همدلی به هیچ وجه به معنای تاکید طرف مقابل و هم عقیده بودن با او نمی باشد. بلکه منظور این است احساس‌هاس او را درک می‌کنیم. به معنی دیگر همدلی یعنی اینکه بتوانیم بدون آن که در موقعیت طرف مقابل قرار گرفته باشیم، خودمان را جای او بگذاریم و از چشم او مسأله را نگاه کرده و درک کنیم، مانند همدلی با آسیب دیدگان جنگ و یا فرد مصیبت دیده و. . . همدلی به فرد کمک می‌کند تا بتواند انسان‌های دیگر را حتی وقتی با او تفاوت دارند، بپذیرد و به آن‌ها احترام بگذارد.

همدلی روابط درون خانوادگی را بهبود می‌بخشد و به ایجاد رفتارهای حمایت کننده و پذیرنده نسبت به سایر افراد دیگر خانواده منجر می‌گردد. همدلی به‌معنای داشتن احساس‌ قلبی همانند و مشابه است و همدلی با همسر یعنی درک احساس‌ های قلبی همسر به‌ شکلی که عواطف و احساس‌های درونی او درک شود .
انسان موجودی اجتماعی است و نیاز به ارتباط با دیگران دارد وقتی ما بتوانیم از زاویه دید طرف مقابل به مشکل‌های او بنگریم، احساس تنهایی را از او گرفته و به‌ عمیق‌ترین و ریشه‌ دارترین نیاز آن‌ها که احساس ارزشمندی و مهم بودن است پاسخ مثبت داده‌ایم. زمانی که بتوانیم افراد خانواده، دوستان، اطرافیان و حتی افراد غریبه خود را در مواقع لزوم یاری دهیم و از آن‌ها یاری بگیریم، این همان قانون طلایی همدلی و ارتباط موثر با دیگران است که جزء مهارت‌ های لازم برای زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی به‌شمار می‌آید.

تعریف همدلی:

واژه همدلی Empathy از واژه Empathia گرفته شده است.  نظریه‌ پردازان روان شناسی، همدلی را به مفهوم توانایی ادراک تجربه ذهنی فرد دیگر مطرح نمودند، و از همین مفهوم برای تشخیص و درمان در روان‌شناسی به‌ طور ویژه مدد گرفته شد، که امروزه نقش جدی را در برقراری ارتباط  به‌عهده دارد.
اگر به مفاهیم فوق عمیق‌تر بنگریم، می‌بینیم که تاریخچه همدلی از نخستین ویژگی های خانواده است. به‌ شکل ساده تمایل پاسخ‌ دهی به حالت عاطفی همسر و فرزندان با حالت عاطفی مشابه را همدلی در خانواده گویند. یعنی این که فرد بتواند مسایل همسر و فرزندان و یا در جامعه و دوستان را حتی زمانی که در آن شرایط قرار ندارد، درک کند و برای نظریات و احساس‌های آن‌ها ارزش و احترام قایل شود یا به عبارت دیگر با عینک فرد مقابلمان دنیا را ببینیم و به طور کلی خودمان را بتوانیم تا حد ممکن جای دیگران بگذاریم و آنچه برای ما مهم است را فراموش کنیم و آنچه برای آنها است را بیابیم.

همدلی را می توان به طور سنتی در پیشینه اکثر اقوام و فرهنگ ها با درجات مختلف مشاهده کرد برای مثال در فرهنگ غنی و پرافتخار ایران اسلامی ، مازندرانی ها  یکی از اقوامی هستند که به مهربانی و میهمان نوازی و هچنین داشتن روابط ارتباطی بالا مشهورند .از دیگر خصوصیات بارز اهالی مازندران درک مصائب و مشکلات دیگران و اطرافیان می باشد که بسیار دیده می شود و افراد با درک به موقع مسائل، وارد عمل شده و به یاری یکدیگر می شتابند. در همین جا لازم میدانم  متذکر شوم  چقدر خوب می شود به این خصوصیات مثبت چه در محیط خانواده وچه در محیط جامعه اهمیت بیشتری داده شده و پرداخته شود .

چند نمونه ازآثار مثبت همدلی:

۱.اثر گذاری مثبت در پیشگیری بسیاری از رفتارهای ناخوشایند.
2.ایجاد احساس خوشایند و مثبت در افرا جامعه.
3.نجات فرد از احساس تنهای وبوجود آمدن حس پشتیبانی.
4.کمک به اخذ تصمیمات بهتر.
5.جلوگیری از بسیاری تعارض‌ها و سوء تفاهم ها.
6. تعدیل و اصلاح شناخت، احساس و رفتار در اثرهمدلی به جا و مناسب.
7.ایفای نقش در تحکیم روابط همسران.
8.افزایش احساس آرامش و قوی ادراک فرد.
9. ایجاد اعتماد و بالا بردن آن.
10.فراهم آوردن زمینه شناخت بهتر و بیشتر از همسر و خانواده و دوستان و اطرافیان.
11. بهبود روابط خانوادگی و اجتماعی.
12. تقویت امنیت روانی و آسایش خاطر.
13. افزایش میل به شرکت در فعالیت های گروهی در جامعه.
14.آسان سازی درک احساسات و بیان احساس‌های خود .

رفتار همدلانه:
یعنی احساس رنج و پریشانی شخص را واقعاً درک کنیم و قادر باشیم، این احساس را به او منتقل کنیم بدون اینکه تأییدی یا ردی بر عملکرد او داشته باشیم. تنها در این صورت است که فرد دیگر احساس تنهایی نمی‌کند. لذا می‌تواند اعتماد کند. پذیرش در او ایجاد شده وبه راهکارهای پیشنهادی فکر می کند و آن را می‌پذیرد.

آثار همدلی در اشخاص:

۱. دوست داشته شدن.
2. دوست داشتن افراد خانواده.
3. بالا رفتن تحمل افراد خانواده با دیدگاه‌های مختلف و گاهی مخالف.
4. روابط بین فردی بدون پرخاشگری و یا با حداقل پرخاشگری.
5. احترام قایل شدن برای همسر و فرزندان.
6. گوش دادن فعال .

بررسی:

همدلی یک خصوصیت ویژه انسان‌هاست. چون انسان‌ها در اجتماع به دنیا می‌آیند و اجتماعی زندگی می‌کنند و بزرگ می شوند، برای هم دیگر ارزش قایلند و نسبت به یکدیگر نگران می شوند و رفتار همدلانه از خود نشان می‌دهند.  انسان‌ها از رفتارها و عکس‌العمل‌‌های همسر و دیگران همدلی را می آموزند. رفتار همدلی می تواند به موقعیت و تجربه خود آنان بستگی داشته باشد، یعنی هر چه افرادهمدلی بیشتری را تجربه کرده باشند، احتمال واکنش رفتار فعالانه در آن‌ها بیشتر خواهد بود. همدلی می تواند متناسب با میزان نزدیکی و روابط صمیمانه افراد و دوستان در جامعه، شکل متفاوت به خود بگیرد، اغلب مردم نسبت به نزدیکان خود رفتارهای همدلانه بیشتری نشان می دهند و خود را از نظر احساسی جای افراد خانواده خود قرار می‌دهند. تشویق رفتارهای همدلانه از طرف همسر می تواند احتمال بروز آن را در موقعیت‌ های مشابه افزایش دهد. فرد با آموزش شناخت و درک احساس‌های خود و همسر و دیگران  و تفسیر موقعیت‌های پیش آمده قادر خواهد بود رفتار همدلانه را از خود نشان دهد.

راهکارهای تقویت همدلی:

۱. گوش دادن فعال: درارتباط با دیگران به آن‌ها فرصت دهید تا احساس‌های خود را به‌راحتی بیان کنند، در واقع اصل مهم همدلی شنونده خوب بودن است. به سخنان طرف مقابل کاملاً گوش داده و به او اطمینان دهید که سعی دارید مثل او به مشکل نگاه کنید.
2. بیان احساس: هنگام بروز مشکل، احساس‌های خود را با دوست خود در میان بگذارید. هنگام همدلی، احساس‌های خود را آرام بیان کنید تا طرف مقابل احساس آرامش بیشتری بنماید.
3. خودآگاهی : چون همدلی بر پایه خودآگاهی و است، هر چه بیشتر نسبت به احساس‌های خودمان آگاهی داشته باشید بهتر می توانید احساس‌های افراد دیگر خانواده را درک نمایید و به آنها کمک کنید.
4. تقویت روابط بین فردی: دوستان خود را به خاطر رفتارهای همدلانه‌شان تشویق کنید. برای اینکه همدلی اعضای خانواده تقویت شود بهتراست به ارتباط‌ های عاطفی سایر افراد و دوستان و یا خانواده با هم بیشتر توجه شود و ارتباط صمیمانه تقویت گردد.
5. ایستادگی در همدلی: در ابتدای شروع همدلی ممکن است قدری مقاومت به‌ویژه از سوی نوجوانان وجود داشته باشد، به‌ویژه هنگامی که روابط دلسرد کننده و بدون احساس بوده است. در برابر افرادی که موجب دلسردی می شوند و یا احساس‌های همدلانه‌ را جدی نمی گیرند، مقاومت کنید. ممکن است قدری زمان لازم باشد تا طرف مقابل روابط نامناسب قبلی را کنار بزند و بتواند وارد یک رابطه همدلانه شود.
6. رفتار صادقانه: تظاهر به همدلی نکنید تا به احساس‌های دیگران لطمه وارد نشود . نقش بازی کردن یا استفاده ابزاری برای رسیدن به هدف‌های خود از رفتار همدلانه موجب دلسردی و بی‌اعتمادی می گردد هرگز از همدلی برای این مقاصد استفاده نکنید.
7. احترام گذاردن: با درک احساس‌های طرف مقابل به او بفهمانید که برایش اهمیت و ارزش و احترام قایل هستید.
8. قرار دادن خود به‌ جای فرد: در ارتباط با دیگران، قبل از هر اقدامی ، لحظه‌ای خود را به جای او قرار دهید. هر قدر حس همدلی را در خود تقویت کنید، به همان میزان به اصول اخلاقی احترام بیشتری گذاشته اید.
9. عدم مقایسه: در همدلی با افراد از مقایسه کردن خودداری کنید، چون ممکن است باعث بستن صفحه امید او شوید.
10. دوری از احساس برتری: دستور دادن، قضاوت کردن، نصیحت کردن و سرزنش کردن که نشان دهنده و القاء کننده وضعیت بالاتر و برتری شما نسبت به همسر و سایر افراد خانواده دوستانتان است، احساس همدلی را از بین می برد، به‌طور جدی از این موارد دوری کنید.
11. عدم سرزنش همسر، فرزندان و دوستان.
12. در همدلی برای طرف مقابل دلسوزی یا ترحم نکنید ومشکلات را کوچک و بی ارزش یا بیش از حد بزرگ جلوه ندهید.

روزبه رفاکار – شمال نیوز کد خبر:  ۱۳۰۰۳۵